به استناد گروه صنعتی پارس خورشید، فروتیتانیوم (Ferro Titanium) یک فروآلیاژ است که از ترکیب آهن و تیتانیوم بهدست میآید و به عنوان افزودنی در صنایع فولادسازی و ریختهگری استفاده میشود. این آلیاژ به دلیل محتوای بالای تیتانیوم و ویژگیهای خاص خود، در بهبود خواص مکانیکی فولادها و کاهش ناخالصیها نقش مهمی ایفا میکند.
ویژگیها:
- محتوای تیتانیوم: فروتیتانیوم معمولاً حاوی 10 تا 75 درصد تیتانیوم است. درصد بالای تیتانیوم موجود در این آلیاژ باعث بهبود خواص مکانیکی فولادهای تولید شده میشود.
- عامل جوانهزا: فروتیتانیوم به عنوان یک جوانهزا در فرآیندهای ریختهگری عمل میکند و باعث تشکیل ساختارهای ریزدانه در فولاد و چدن میشود، که به افزایش استحکام و چقرمگی این مواد کمک میکند.
- کاهشدهنده اکسیژن و نیتروژن: تیتانیوم موجود در فروتیتانیوم به عنوان یک عامل کاهنده اکسیژن و نیتروژن عمل میکند، که به بهبود کیفیت فولاد و کاهش ناخالصیها در فرآیندهای تولید کمک میکند.
- مقاومت به سایش و خوردگی: افزودن فروتیتانیوم به فولاد میتواند مقاومت به سایش و خوردگی آن را افزایش دهد، که در کاربردهای خاص صنعتی بسیار مهم است.
کاربردها:
- تولید فولادهای آلیاژی و زنگنزن: فروتیتانیوم بهطور گستردهای در تولید فولادهای آلیاژی استفاده میشود، جایی که تیتانیوم به بهبود خواص مکانیکی مانند سختی و مقاومت به خوردگی کمک میکند. در فولادهای زنگنزن، تیتانیوم بهعنوان عامل پایدارکننده عمل میکند و از تشکیل کاربید کروم جلوگیری میکند.
- تصفیه فولاد و حذف ناخالصیها: فروتیتانیوم در فرآیند تولید فولاد بهعنوان یک افزودنی برای حذف ناخالصیهای نیتروژن و اکسیژن به کار میرود، که این امر باعث بهبود خواص نهایی فولاد و کاهش شکنندگی آن میشود.
- ریختهگری و تولید چدنهای خاص: در فرآیند ریختهگری، فروتیتانیوم بهعنوان یک جوانهزا برای کنترل ساختار و دانهبندی چدنهای خاص استفاده میشود و به بهبود کیفیت نهایی محصول کمک میکند.
- صنایع هوایی و فضایی: در تولید برخی آلیاژهای خاص که نیاز به وزن کم و مقاومت بالا دارند، از فروتیتانیوم بهعنوان ماده اولیه استفاده میشود.
مزایای استفاده از فروتیتانیوم:
- بهبود کیفیت فولاد: افزودن فروتیتانیوم به فولاد، بهویژه در فرآیندهای تصفیه، به حذف ناخالصیها و بهبود ساختار کریستالی فولاد کمک میکند.
- کاهش شکنندگی و افزایش چقرمگی: تیتانیوم موجود در فروتیتانیوم باعث افزایش چقرمگی فولادها میشود، که بهویژه در صنایعی که به مقاومت به ضربه و استحکام بالا نیاز دارند، مفید است.
- بهبود فرآیند ریختهگری: بهعنوان جوانهزا، فروتیتانیوم باعث تشکیل دانههای ریزتر در مذابها میشود و به این ترتیب ساختارهای همگنتر و مقاومتری در محصولات ریختهگری حاصل میشود.
محدودیتها:
- قیمت نسبتاً بالا: به دلیل هزینه بالای استخراج و فرآوری تیتانیوم، فروتیتانیوم معمولاً نسبت به برخی از فروآلیاژهای دیگر قیمت بالاتری دارد، که ممکن است استفاده از آن را در برخی فرآیندها محدود کند.
- نیاز به دقت در استفاده: در کاربردهای حساس، استفاده از فروتیتانیوم باید به دقت کنترل شود تا از اضافه شدن بیش از حد تیتانیوم به فولاد جلوگیری شود، زیرا این امر میتواند بر خواص نهایی محصول تأثیر منفی بگذارد.
فروتیتانیوم به دلیل خواص ویژه و نقش مهمی که در بهبود کیفیت فولادها ایفا میکند، یکی از مواد کلیدی در صنعت متالورژی و فولادسازی به شمار میرود. این آلیاژ با بهبود خواص مکانیکی و کاهش ناخالصیها، به تولید فولادهایی با کیفیت و عملکرد بالا کمک میکند که در صنایع مختلف از جمله خودروسازی، ساختوساز، و هوافضا مورد استفاده قرار میگیرند.